تاریخچه ب.ام.و سری 3
معرفی :
ب.ام.و سری 3 پرفروشترین محصول این کمپانی محسوب می گردد، که تقریبا 30 درصد از فروش این کمپانی تا به امروز را بر عهده داشته است. سری 3 که در نسل اول خود به صورت کوپه به تولید رسید و به نوعی جایگزین سری 02 ب.ام.و بود. اما در ادامه با استقبال از این مدل و برادر بزرگترش سری 5 مسئولان وقت ب.ام.و تصمیم بر تولید نسخه سدان از آن در نسل بعدی گرفتند. تا به امروز سری 3 در مدلهای سدان، استیشن، کوپه، کانورتیبل، گرن توریسمو به تولید رسیده است. از سال 2103 بر اساس سیاست جدید کمپانی مدلهای کوپه و کانورتیبل سری 3 با نام سری 4 معرفی و به بازار عرضه شدند.
نسل اول از سال 1975 : (E21)
معرفی
نسل اول سری 3 با کد اتاق E21 که جایگزینی برای سری 02 ب.ام.و بود، به مدیریت هربرت کوانت (فردی که ب.ام.و را از بحران مالی نجات داد) و طراحی مشابه با نسل اول سری 5 (E12) به سرپرستی مدیر طراحی آن دوران ب.ام.و آقای “پل براک” شکل گرفته و در جولای سال 1975 در ورزشگاه المپیک مونیخ معرفی شد. نسل اول در آغاز تنها در مدل کوپه دو در به تولید رسید. و به انتخاب موزه طراحی لندن جز 50 خودرویی است که دنیا را تغییر داده اند.
همچنین در سالهای قبل از انقلاب تعداد زیادی از این خودرو چه از طریق نمایندگی رسمی آن دوران ( وهاب زادگان ) و چه از طریق واردات شخصی توسط دانشجویان و مسافران به بازار ایران راه یافت که عموما سفارش اروپا، کم آپشن (به دلیل قوانین گمرکی) و مدل 320 با انجین 4 سیلندر 2 هزار سی سی بود.
.
پیشرانه
ب.ام.و از انجین های M10 , M20 با حجم موتورهای متفاوت برای تولید مدلهای مختلف این خودرو استفاده کرد. در ضعیفترین نسخه تولید شده یعنی مدل 315 از موتور چهار سیلندر M10 با حجم 1600 سی سی و قدرت 74 اسب بخار استفاده شده است. در طرف مقابل در قویترین نسخه شاهد استفاده از انجین شش سیلندر 2.3 لیتری M20 به قدرت 141 اسب بخار هستیم.
3 نوع گیربکس برای E21 در نظر گرفته شده بود، یک نمونه 3 سرعته اتوماتیک، یک نسخه 4 سرعته دستی و یک نسخه 5 سرعته دستی
.
تغییرات در طول تولید
1975 – در انتهای این سال مدل انژکتوری 320i معرفی گردید
1977 – در خلال نمایشگاه فرانکفورت این سال، ب.ام.و از نسخه های 6 سیلندر با موتور 2 لیتری با نام 320/6 و 2.3 لیتری با نام 323 رونمایی کرد.
1980 – در این سال ب.ام.و از مدل 318 با انجین چهار سیلندر به حجم 1.8 لیتر رونمایی کرد.
1981 – در ادامه بحران نفتی آن سالها ب.ام.و از نسخه کم مصرف 1.5 لیتری با نام 315 رونمایی کرد.
.
مدل های تولید محدود
در سال 1978 یک خودرو ساز خصوصی به نام Baur توانست کمپانی ب.ام.و را مجاب کند تا نسخه سقف بازشو از E21 را به تولید برساند و در مجموع از این خودروی خاص تعداد 4595 دستگاه ساخته شد.
نسل دوم از سال 1982 : (E30)
معرفی
پس از موفقیت چشمگیر اولین نسل سری 3 ، ب.ام.و در سال 1982 از دومین نسل این سری با کد اتاق E30 و بر خلاف نسل یک که تنها در گونه کوپه به تولید میرسید این بار ب.ام.و نمونه های سدان و کانورتیبل و در ادامه در سال 1986 نمونه خارق العاده کوپه M3 و در سال 1987 نسخه استیشن از اتاق E30 را به بازار عرضه نمود. با توجه به جایگاه ویژه E30 برای ب.ام.و، این کمپانی امکاناتی ویژه برای آن در نظر گرفت، مانند ارائه اولین نسخه از سیستم چهارچرخ متحرک ب.ام.و
استارت پروژه نسل دوم سری 3 در سال 1976 یعنی 6 سال پیش از عرضه آن زده شد. مدیر ارشد طراحی آن دوران کمپانی ب.ام.و طراح آلمانی و معروف جناب آقای “کلاوس لوته ” بود. همچنین برا اساس پلتفرم E30 کمپانی ب.ام.و از اولین نسل سری Z خود با نام Z1 رونمایی کرد.
.
پیشرانه
در بخش فنی ب.ام.و برای E30 سنگ تمام گذاشته و با تنوع کاملی از انجین ها با توانهای متفاوت و همچنین اضافه نمودن مدل های دیزل پا به میدان گذارده بود. نمونه های دیزل از انجین 6 سیلندر خطی بهره می بردند و نمونه های بنزینی از انواع 4 و 6 سیلندر خطی با حجم و توانهای مختلف به بازار عرضه شدند. در بین نسخه های غیر M قویترین انجین متعلق به مدل 325 با موتور 2.5 لیتری 6 سیلندر و توان 168 اسب بخار بود. اما نسخه های M از انجین های تقویت شده 4 سیلندر با کد S14 بهره می بردند که در نسخه M3 Sport Evo به قدرت شگفت انگیز 235 اسب بخار برای آن دوران دست پیدا می کرد.
گیربکس های در نظر گرفته شده برای E30 نمونه های 4 و 5 سرعته دستی و در مدلهای اتوماتیک نمونه های 3 و 4 سرعته بود.
.
تغییرات در طول تولید
1985
تغییراتی جزیی در نمای بیرونی و داخلی ایجاد شد. همچنین مدل M3 برای اروپا معرفی گردید.
1987
در خلال نمایشگاه فرانکفورت سال 1987 مدل فیس لیفت شده از E30 با طراحی جدید در چراغ های عقب، سپر جلو و کروم کاری های بدنه معرفی شد. همچنین از مدل استیشن واگن نیز رونمایی شد. در بحث فنی نیز انجینهای 4 سیلندر M10 با نمونه مدرنتر M40 جایگزین گردید.
.
مدل های تولید محدود
M3 – Alpina – 320is – M325i – 333i – 323i JPS
نسل سوم از سال 1990 : (E36)
معرفی
پس از استقبال بسیار زیاد از دو نسل اول ب.ام.و سری 3 در دهه 90 میلادی نوبت به عرضه سومین نسل از این سری گردید و ب.ام.و با توجه به استقبال زیاد از سری 3 وسواس بسیاری برای نسل جدید داشت بنابراین پروسه طراحی از 9 سال قبل از عرضه مدل جدید یعنی در سال 1981 به سرپرستی Pinky Lai و Boyke Boyer آغاز گردید و سرانجام در اکتبر 1990 سومین نسل از سری 3 با کد اتاق E36 معرفی گردید. در این سری نیز شاهد اولین هایی برای سری 3 بودیم مانند اولین سری 3 هاچ بک یا اولین سری 3 با گیربکس 6 سرعته دستی و 5 سرعته اتومات یا اولین سری 3 با انجین 4 سیلندر دیزل. اما بر خلاف نسل قبل شاهد نمونه چهار چرخ متحرک در E36 نبودیم.
نسل سوم سری 3 در اتاق های متفاوتی به بازار عرضه شد:
- چهار درب سدان (1990 تا 1998)
- دو درب کوپه (1990 تا 1999)
- دو درب کانورتیبل (1993 تا 1999)
- 5 درب استیشن واگن یا تورینگ (1994 تا 1999)
- 3 درب هاچ بک (1994 تا 2000)
.
پیشرانه
ب.ام.و در بخش فنی نیز انتخاب های بسیاری برای قوای محرک E36 در نظر گرفته بود که شامل انجینهای 4 و 6 سیلندر بنزینی و دیزل در حجم و توانهای متفاوت بود. ضعیف ترین نسخه بنزینی مدل 316i با توان 98 اسب بخار بود و قویترین نمونه قابل انتخاب مدل M3 سفارش اروپا با موتور 6 سیلندر و قدرت 321 اسب بخار بود.
گیربکس های در نظر گرفته شده برای این نسل شامل 2 نمونه گیربکس دستی 5 و 6 سرعته دستی و همچنین 4 و 5 سرعته اتوماتیک بود.
.
تولید
E36 علاوه بر دو خط تولید در آلمان، در کشورهای آمریکا و آفریقای جنوبی نیز بر روی خط تولید قرار داشت. و در مجموع بیش از 3 میلیون نسخه از انواع آن به تولید و فروش رسید.
نسل چهارم از سال 1998 : (E46)
معرفی
در سال 1993 استارت پروژه نسل چهارم سری سه با کد اتاق E46 به سرپرستی ولفگانگ زیبارت در بخش فنی و کریس بنگل امریکایی در بخش طراحی زده شد. سپس در نوامبر 1997 رونمایی از این شاهکار فنی و طراحی صورت گرفت تا سرانجام در آپریل 1998 تحویل به مشتریان آغاز گردد. در این نسل نیز مانند نسل قبل در استایل های کوپه، کانورتیبل، سدان، تورینگ و هاچ بک به تولید رسید.
در این نسل تجهیزات الکترونیکی بسیاری مانند نویگیشن ماهواره ای، سیستم کمکی ترمز برقی، سنسور باران و چراغ های LED عقب برای اولین بار بکارگرفته شد. همچنین سیستم چهار چرخ متحرک نیز دوباره قابل سفارش شد.
.
- چهار درب سدان (1997 تا 2005)
- دو درب کوپه (1998 تا 2006)
- دو درب کانورتیبل (1999 تا 2006)
- 5 درب استیشن واگن یا تورینگ (1999 تا 2005)
- 3 درب هاچ بک (2000 تا 2004)
.
پیشرانه
انجین های در نظر گرفته شده برای E46 از تکنولوژی های جدیدی برای کاهش مصرف سوخت و افزایش بازده از جمله از سیستم باز و بست متغیر سوپاپ ها یا Valvetronic که برای اولین بار در این سری معرفی گردید استفاده می کردند.
کم حجم ترین انجین در نظر گرفته شده برای E46 نمونه 1.6 لیتری با توان 115 اسب بخار بود که بر روی مدل 316 بنزینی قرار داشت. در طرف مقابل قوی ترین نسخه غیر M که مدل 330i ZHP بود که از انجینی 6 سیلندر خطی به حجم 3 لیتر و توان 325 اسب بخار بهره می برد. نمونه های دیزل 2 لیتری 4 سیلندر و 3 لیتری 6 سیلندر نیز برای E46 دوست داشتنی قابل سفارش بود.
اما در نمونه های M3 از شاسی E46 شاهد استفاده از انجین 3.2 لیتری 6 سیلندر خطی با توان 338 اسب بخار بودیم که این توان در نسخه M3 CSL به 355 اسب بخار می رسید.
گیربکسهای استفاده شده در E46 شامل مدلهای مختلف از گیربکس های دستی 5 و 6 سرعته دستی و در نمونه ای اتوماتیک شاهد استفاده از گیربکسهای 4 و 5و 6 سرعته اتوماتیک بودیم.
.
تغییرات در طول تولید
2000
در این سال سیستم کنترل پایداری الکترونیکی جایگزین سیستم قدیمی شد و تعویض دنده به صورت دستی به گیربکس های دستی افزوده شد.
2001
در این سال فیس لیفت برای مدلهای سدان و تورینگ معرفی شد که شامل انجین های جدید و طراحی جدید در سپرها، چراغ های و استفاده از مانیتور جدید در سیستم نویگیشن خودرو بود.
2003
در این سال فیس لیفت برای مدل های کوپه و کانورتیبل E46 معرفی گردید.
.
مدل های تولید محدود
M3 دارای یک نسخه بسیار خاص M3 GTR بود که از انجین 8 سیلندر 4 لیتری با توان 380 اسب بخار به تعداد 10 دستگاه به تولید رسید.
نسل پنچم از سال 2004 : (E9X)
معرفی
ب.ام.و برای هزاره جدید رویکرد طراحی های سابق را دستخوش تغییرات عظیم کرد و در این راستا سری سه در نسل پنجم شاهد طراحی بسیار متفاوت از پیشینیان خود بود. در این راستا از یک طراح آسیایی یعنی ججی ناگاشیما ژاپنی برای طراحی E9X استفاده نمود.
در E9X برای اولین بار شاهد استفاده از تایرهای پنچر رو و همچنین استفاده از توربو شارژر و استفاده از سیستم iDrive در سری 3 بودیم. همچنین موتور 8 سیلندر تنها در این نسل بود که بر روی سری 3 قرار گرفت.
.
مدلهای مختلف تولید شده در این نسل با کدهای متفاوت از هم معرفی شدند:
.
- سدان با کد اتاق E90 که بین سالهای 2004 تا 2011 و به تعداد 1,825,549 دستگاه به تولید رسید
- تورینگ با کد اتاق E91 که بین سالهای 2005 تا 2012 و به تعداد 617,929 دستگاه به تولید رسید
- کوپه با کد اتاق E92 که بین سالهای 2006 تا 2013 و به تعداد 376,232 دستگاه به تولید رسید
- کانورتیبل با کد اتاق E93 که بین سالهای 2006 تا 2013 و به تعداد 256,375 دستگاه به تولید رسید
.
پیشرانه
پیشرانه های در نظر گرفته شده برای پنجمین نسل از سری 3 شامل انجیم های 1.6 و 2 لیتری 4 سیلندر همچنین 2.5 و 3 لیتری 6 سیلندر بنزینی در کنار نمونه های 2 و 3 لیتری 4 و 6 سیلندر دیزل بود. که در مدل 316i به عنوان ضعیف ترین نسخه توان موتور 114 اسب بخار و در مدل 335i به عنوان قوی ترین نسخه غیر M به توان 305 اسب بخار در انجین 6 سیلندر 3 لیتری توربو خود دست می یافت. اما در نسخه M3 برای اولین و آخرین بار تا به امروز از انجینی 4 لیتری و 8 سیلندر به توان 414 اسب بخار استفاده شد.
.
تغییرات در طول تولید
2008
در سال 2008 یک فیس لیفت برای نسخه های سدان و تورینگ معرفی شد که به عنوان مدل 2009 تحویل مشتریان گردید. این تغییرات شامل بروزرسانی برخی انجین ها و معرفی سیستم چهارچرخ متحرک جدید با نام xDrive و تغییر در طراحی صندوق عقب، تغییر سپرهای جلو و عقب، چراغ های جلو و عقب، جلو پنجره و درب موتور جدید در بخش ظاهری بود.
2010
در این سال تغییراتی فنی در برخی نمونه ها به وجود آمد که شامل ارتقا انجین N54 به N55 برای کاهش مصرف سوخت بود. همچنین مدل دیزل 316d معرفی گردید .
.
تولید
E9X در 10 کشور دنیا (3 کارخانه در آلمان، آفریقای جنوبی، چین، مصر، هند، اندونزی، مالزی، مکزیک، تایلند، روسیه) به تولید رسید. در مدت 9 سال حضور در خط تولید در مجموع به تولید و فروش حدود 3 میلیون (3,076,085) دستگاه دست یافت.
نسل ششم از سال 2012 : (E3X-F80)
معرفی
در اکتبر سال 2011 و در شهر مونیخ کمپانی ب.ام.و از نسل ششم سری 3 با کد اتاق F30 که توسط کریستوفر ویل طراحی شده بود رونمایی کرد. بنا به شیوه جدید در نامگذاری مدل ها در آن دوران، ب.ام.و مدل های کوپه و کانورتیبل را از زیر مجموعه سری 3 خارج کرد و نسخه ای جدید با نام گرن توریسمو را در این سری معرفی نمود. تمامی انجین های به کار رفته در این نسل توربو شارژر دار بود و سیستم هیدرولیک فرمان جای خود را به فرمان تمام برقی داد. با نسخه های مختلف معرفی شده در این نسل در ادامه آشنا خواهیم شد.
.
- چهار درب سدان با کد اتاق F30 (2012 تا 2019)
- چهار درب سدان لانگ با کد اتاق F35 (2012 تا 2019)
- 5 درب استیشن واگن یا تورینگ با کد اتاق F31 (2012 تا 2019)
- 5 درب فست بک یا گرن توریسمو با کد اتاق F34 (2013 تا 2019)
- چهار درب سدان M با کد اتاق F80 (2014 تا 2021)
.
پیشرانه
در سری سه نسل ششم از انجین های توربو کد N تا پیش از فیس لیفت و نسل B پس از فیس لیفت استفاده گردید. انجین های 4 سیلندر به لطف فناوری های نوین و علی الخصوص توربو قدرتی معادل نمونه های 6 سیلندر سابق تولید می کردند. ضعیف ترین انجین بنزینی بر روی مدل 318 نصب شده بود که با استفاده از یک موتور 3 سیلندر توربو با حجم 1.5 لیتر توانایی تولید 130 اسب بخار را دارا بود. انجین 6 سیلندر 3 لیتری با توان 322 اسب بخار بر روی مدل 340i نیز به عنوان قویترین نسخه غیر M از ششمین نسل سری 3 قرار دارد. قویترین نسخه از M3 نسل 6 با کد اتاق F80 نیز با نام M3 CS در سال 2018 معرفی گردید و با موتور 6 سیلندر 3 لیتری خود 453 اسب بخار قدرت تولید میکرد.
در این نسل دو نسخه هیبرید از سری 3 نیز با نامهای ActiveHybrid 3 و 330e iPerformance به بازار عرضه گردید که در کنار موتور بنزینی از انجین الکتریکی نیز بهره می برد.
گیربکس های در نظر گرفته شده برای این نسل نیز نمونه ها 6 سرعته دستی و 8 سرعته اتوماتیک بود.
.
تغییرات در طول تولید
2013
در این سال سیستم xDrive برای نسخه تورینگ قابل سفارش شد.
2014
در این سال اولین سری 3 با موتور 4 سیلندر برای بازار امریکا قابل سفارش شد.
2015
در این سال فیس لیفت مختصری در بخش ظاهری و تغییراتی کامل در بخش انجین ها برای سری 3 نسل شش در نظر گرفته شد.
.
تولید
سری 3 نسل 6 که بیشتر با کد اتاق F30 مشهور است پس از تولد در سال 2011 تا سال 2019 بر روی خط تولید در کشورهای آلمان، افریقای جنوبی، هند، چین، برزیل، مصر، اندونزی، مالزی، روسیه، تایلند قرار داشت و توانست به فروش 2,652,485 نسخه دست یابد.
نسل هفتم از سال 2019 : (G20/21/28)
معرفی
ب.ام.و هفتمین نسل از سری 3 را در سال 2018 در خلال نمایشگاه خودروی پاریس رو نمایی کرد. طراحی اولیه این خودرو توسط الکسی کژا در سال 2015 تایید گردید و در مارچ 2019 به خریداران تحویل گردید. نسخه سدان از سری 3 جدید 55 کیلوگرم سبک تر، 85 میلیمتر طویل تر و 16 میلیمتر پهن تر طراحی و ساخته شد. البته نسخه ای مخصوص بازار چین با 120 میلیمتر طول بیشتر مانند نسل قبل نیز به تولید رسید.
.
مدلهای مختلف تولید شده در این نسل با کدهای متفاوت از هم معرفی شدند:
.
- سدان با کد اتاق G20
- سدان لانگ با کد اتاق G28
- تورینگ با کد اتاق G21
.
پیشرانه
تقریبا تمامی انجین های در نظر گرفته شده برای هفتمین نسل از سری 3 از سری جدید پیشرانه ای پیشرفته نسل B ب.ام.و می باشد. (به استثنای مدل 320i مخصوص بازار ترکیه که با انجین قدیمی N20 به بازار آن منطقه عرضه شده است). این انجین ها در اکونومیک ترین مدل 154 اسب قدرت تولید می نمایند که از موتوری چهار سیلندر با حجم 2 لیتر بهره می برد که بر روی مدل 318i قرار دارد. و در نسخه های قوی تر مانند 340 شاهد استفاده از انجین 6 سیلندر و 3 لیتری با توان 382 اسب بخار هستیم. نسخه های هیبرید نیز با نام های 320e , 330e برای آن در بازارهای جهانی در نظر گرفته شده است. نسخه های دیزل نیز مانند نمونه های بنزینی از نسل جدید انجین های سری B استفاده می نمایند که در قویی ترین نسخه می توانند به شتاب صفر تا صد کیلومتر 4.6 ثانیه دست پیدا نمایند. نسخه M3 با کد اتاق G80 و ظاهری متفاوت از نسخه عادی از موتوری 6 سیلندر و 3 لیتری بهره میبرد که می تواند بیش از 500 اسب بخار نیرو تولید نماید.
.
مدلهای خاص
نسخه بنزینی آلپینا B3 با قدرت 456 اسب بخار و نسخه دیزلی آلپینا D3 s با توان 350 اسب بخار به عنوان نمونه های خاص از سری 3 نسل هفتم به بازار عرضه می گردند.